Τί είναι;
Η νευροψυχολογική εκτίμηση είναι μια ολοκληρωμένη και εις βάθους εξέταση των γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών λειτουργιών με τη χρήση σταθμισμένων δοκιμασιών και διαδικασιών. Στην ουσία, εξετάζονται ικανότητες και δεξιότητες που συνδέονται με την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, οι λειτουργίες που εξετάζονται είναι:
Πότε χρειάζεται να κάνω νευροψυχολογική εκτίμηση;
Για Νευροψυχολογική εκτίμηση μπορεί να παραπεμφθούν άτομα που είτε οι ίδιοι είτε οι συγγενείς τους έχουν παρατηρήσει αλλαγές στη σκέψη τους, στην μνήμη, στη συμπεριφορά κ.ά. Συχνά, οι αλλαγές μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας νευρολογικής πάθησης, εγκεφαλικού επεισοδίου, κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης ή ψυχολογικής διαταραχής.
Παραδείγματα συμπεριφορών που προειδοποιούν για ανάγκη νευροψυχολογικής αξιολόγησης είναι αν το άτομο:
Ποιος είναι ο σκοπός της νευροψυχολογικής εκτίμησης;
Αρχικά, η νευροψυχολογική εκτίμηση μπορεί να αποτελεί κομμάτι μιας ευρύτερης νευρολογικής εξέτασης και να προσφέρει στη διάγνωση, βοηθώντας να αποφασιστεί εάν οι γνωστικές δυσκολίες του ατόμου είναι, για παράδειγμα, αποτέλεσμα φυσιολογικού γήρατος, νευρολογικής ή ψυχολογικής διαταραχής.
Είναι συχνό μετά από κάποιο ατύχημα, μόλυνση του εγκεφάλου ή τη διάγνωση νευρολογικής διαταραχής να ζητείται νευροψυχολογική εκτίμηση ώστε να εντοπίζονται οι γνωστικές αδυναμίες αλλά και οι λειτουργίες που έχουν μείνει ανεπηρέαστες.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αξιολογούνται οι ικανότητες του ατόμου ώστε να υπάρχει σημείο αναφοράς, για παράδειγμα πριν και μετά από κάποιο χειρουργείο ή κατά την αρχή μιας νόσου και αργότερα, ώστε να εντοπίζονται εκπτώσεις στη γνωστική λειτουργία. Από την άλλη, οι εκτιμήσεις χρησιμοποιούνται και για να αξιολογηθεί η πρόοδος που έχει κάνει το άτομο μετά την νευροψυχολογική παρέμβαση που ακολούθησε.
Τέλος, η νευροψυχολογική εκτίμηση είναι το απαραίτητο βήμα για να σχεδιαστεί η εξατομικευμένη παρέμβαση με στόχο την επιστροφή του ατόμου στο μέγιστο δυνατό των ικανοτήτων του.
Η νευροψυχολογική εκτίμηση είναι μια ολοκληρωμένη και εις βάθους εξέταση των γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών λειτουργιών με τη χρήση σταθμισμένων δοκιμασιών και διαδικασιών. Στην ουσία, εξετάζονται ικανότητες και δεξιότητες που συνδέονται με την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, οι λειτουργίες που εξετάζονται είναι:
- Προσοχή
- Εργαζόμενη Μνήμη
- Μάθηση
- Λεκτική και Οπτική Μνήμη
- Ταχύτητα Επεξεργασίας Πληροφοριών
- Εκτελεστικές Λειτουργίες
- Επίλυση Προβλημάτων
- Γλωσσικές ικανότητες
- Οπτικοχωρικές ικανότητες
- Νοητική λειτουργία/Ευφυία (ΙQ)
- Ακαδημαϊκές επιδόσεις
- Συναισθήματα/Συμπεριφορά/Προσωπικότητα
- Κοινωνικές δεξιότητες
Πότε χρειάζεται να κάνω νευροψυχολογική εκτίμηση;
Για Νευροψυχολογική εκτίμηση μπορεί να παραπεμφθούν άτομα που είτε οι ίδιοι είτε οι συγγενείς τους έχουν παρατηρήσει αλλαγές στη σκέψη τους, στην μνήμη, στη συμπεριφορά κ.ά. Συχνά, οι αλλαγές μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας νευρολογικής πάθησης, εγκεφαλικού επεισοδίου, κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης ή ψυχολογικής διαταραχής.
Παραδείγματα συμπεριφορών που προειδοποιούν για ανάγκη νευροψυχολογικής αξιολόγησης είναι αν το άτομο:
- Ξεχνά ραντεβού, να πάρει τα χάπια του και γενικά ξεχνά να εκπληρώσει οτιδήποτε έχει προσχεδιάσει.
- Όταν το άτομο ρωτά επαναλαμβανόμενα τα ίδια πράγματα.
- Φαίνεται να μην σας ακούει ή χάνει σημαντικά στοιχεία μιας συζήτησης.
- Συμπεριφέρεται παρορμητικά, βιάζεται ή έχει ανάρμοστη συμπεριφορά.
- Χάνει πράγματα ή χάνεται στο δρόμο και δεν θυμάται πως να γυρίσει σπίτι, πώς να πάει στον προορισμό του ή πού πήγαινε.
- Δυσκολεύεται να διαβάσει χάρτες, να αντιγράψει σχήματα ή να ζωγραφίσει.
- Παρουσιάζει σύγχυση, λέει ασυναρτησίες.
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει τί του λένε, να βρει τις κατάλληλες λέξεις για να κατονομάσει ή γενικά να μιλήσει.
- Δεν αναγνωρίζει πρόσωπα, πράγματα ή μέρη που προηγουμένως του ήταν γνωστά.
- Δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις ή έχει επηρεαστεί η κριτική του ικανότητα.
- Δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα οικονομικά του, κάνει σπατάλες.
- Έχει αλλαγές στην προσωπικότητα, παρουσιάζει αυξημένο άγχος, κατάθλιψη, καχυποψία ή ψευδαισθήσεις.
Ποιος είναι ο σκοπός της νευροψυχολογικής εκτίμησης;
Αρχικά, η νευροψυχολογική εκτίμηση μπορεί να αποτελεί κομμάτι μιας ευρύτερης νευρολογικής εξέτασης και να προσφέρει στη διάγνωση, βοηθώντας να αποφασιστεί εάν οι γνωστικές δυσκολίες του ατόμου είναι, για παράδειγμα, αποτέλεσμα φυσιολογικού γήρατος, νευρολογικής ή ψυχολογικής διαταραχής.
Είναι συχνό μετά από κάποιο ατύχημα, μόλυνση του εγκεφάλου ή τη διάγνωση νευρολογικής διαταραχής να ζητείται νευροψυχολογική εκτίμηση ώστε να εντοπίζονται οι γνωστικές αδυναμίες αλλά και οι λειτουργίες που έχουν μείνει ανεπηρέαστες.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αξιολογούνται οι ικανότητες του ατόμου ώστε να υπάρχει σημείο αναφοράς, για παράδειγμα πριν και μετά από κάποιο χειρουργείο ή κατά την αρχή μιας νόσου και αργότερα, ώστε να εντοπίζονται εκπτώσεις στη γνωστική λειτουργία. Από την άλλη, οι εκτιμήσεις χρησιμοποιούνται και για να αξιολογηθεί η πρόοδος που έχει κάνει το άτομο μετά την νευροψυχολογική παρέμβαση που ακολούθησε.
Τέλος, η νευροψυχολογική εκτίμηση είναι το απαραίτητο βήμα για να σχεδιαστεί η εξατομικευμένη παρέμβαση με στόχο την επιστροφή του ατόμου στο μέγιστο δυνατό των ικανοτήτων του.
