Πολλαπλή Σκλήρυνση
Περιγραφή
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι μια χρόνια νευροφλεγμονώδης και νευροεκφυλιστική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ). Κύριο γνώρισμα της νόσου αποτελεί η δημιουργία αντισωμάτων εναντίον της μυελίνης του ΚΝΣ. Τα αντισώματα αυτά δρουν επιλεκτικά, καταστρέφοντας συγκεκριμένες κάθε φορά περιοχές του προστατευτικού περιβλήματος (μυελίνη) των νευρικών ινών του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, σχηματίζοντας «πλάκες απομυελίνωσης». Οι πλάκες αυτές παρεμποδίζουν την ομαλή μετάβαση της πληροφορίας μεταξύ των νευρικών κυττάρων.
Νευροψυχολογικό Προφίλ
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση παρουσιάζει ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, έτσι ώστε χαρακτηρίζεται ως ασθένεια με τα χίλια πρόσωπα. Αυτή η σύνθετη και πολύπλοκη παθολογική συμπτωματολογία εξαρτάται από τον αριθμό των πλακών και από τα σημεία στα οποία αυτές σχηματίζονται, στις διαφορετικές περιοχές του ΚΝΣ.
Αν το σημείο καταστροφής ταυτίζεται με τις κινητικές οδούς, θα έχει ως αποτέλεσμα την ανωμαλία, δυσκολία ή και αδυναμία της κίνησης (πάρεση ή παράλυση), αν πλήττει τα οπτικά νεύρα, θα έχει ως συνέπεια προβλήματα όρασης (διπλωπία, θόλωση της όρασης) ενώ αν πλήττονται οι αισθητικοί νευρώνες τότε θα εμφανίζονται διαταραχές αισθητικότητας, ακράτεια, απώλεια σεξουαλικότητας. Ενδέχεται να συνυπάρχουν και σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές, κατάθλιψη, προβλήματα μνήμης, σημαμαντική κόπωση, καταδεικνύοντας τη σοβαρή επίπτωση της πάθησης στην ποιότητα ζωής.
Η γνωστική εξασθένηση σε άτομα με Πολλαπλή Σκλήρυνση κυμαίνεται από 43% ως 70%. Οι έρευνες δείχνουν τα γνωστικά ελλείμματα εμφανίζονται νωρίς στην πορεία της ασθένειας και είναι ανεξάρτητα από τις σωματικές δυσκολίες. Οι λειτουργίες οι οποίες πλήττονται περισσότερο είναι η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών, η εργαζόμενη μνήμη και η επεισοδιακή μνήμη. Συχνά, επηρεάζονται και οι γλωσσικές ικανότητες κυρίως ως προς την ικανότητα εύρεσης της κατάλληλης λέξης, ωστόσο σπάνια συναντούμε αφασικού και απραξικού τύπου ελλείμματα. Οι ασθενείς με γνωστικές δυσκολίες έχουν παράλληλα και ελλείμματα στην κοινωνική λειτουργικότητα και είναι πιο πιθανόν να είναι άνεργοι.
Πρόγνωση και Αντιμετώπιση
Δεδομένου ότι η φαρμακολογικές θεραπείες συχνά δεν έχουν άμεσο αποτέλεσμα στην γνωστική λειτουργία των ασθενών με ΠΣ, πολλοί ερευνητές άρχισαν να διερευνούν εναλλακτικές προτάσεις. Προς αυτή τη κατεύθυνση, τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε η δημιουργία και εφαρμογή προγραμμάτων νευροψυχολογικής αποκατάστασης στοχευμένα για την ΠΣ. Αυτά τα προγράμματα βασίζονται στις ιδέες της νευροευπλαστότητας, δηλαδή της ικανότητάς του εγκεφάλου να αλλάζει τη δομή και τη λειτουργία του, να αναδιοργανώνεται δημιουργώντας νέα νευρωνικά δίκτυα και νέες νευρωνικές συνδέσεις ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Περιγραφή
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι μια χρόνια νευροφλεγμονώδης και νευροεκφυλιστική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ). Κύριο γνώρισμα της νόσου αποτελεί η δημιουργία αντισωμάτων εναντίον της μυελίνης του ΚΝΣ. Τα αντισώματα αυτά δρουν επιλεκτικά, καταστρέφοντας συγκεκριμένες κάθε φορά περιοχές του προστατευτικού περιβλήματος (μυελίνη) των νευρικών ινών του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, σχηματίζοντας «πλάκες απομυελίνωσης». Οι πλάκες αυτές παρεμποδίζουν την ομαλή μετάβαση της πληροφορίας μεταξύ των νευρικών κυττάρων.
Νευροψυχολογικό Προφίλ
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση παρουσιάζει ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, έτσι ώστε χαρακτηρίζεται ως ασθένεια με τα χίλια πρόσωπα. Αυτή η σύνθετη και πολύπλοκη παθολογική συμπτωματολογία εξαρτάται από τον αριθμό των πλακών και από τα σημεία στα οποία αυτές σχηματίζονται, στις διαφορετικές περιοχές του ΚΝΣ.
Αν το σημείο καταστροφής ταυτίζεται με τις κινητικές οδούς, θα έχει ως αποτέλεσμα την ανωμαλία, δυσκολία ή και αδυναμία της κίνησης (πάρεση ή παράλυση), αν πλήττει τα οπτικά νεύρα, θα έχει ως συνέπεια προβλήματα όρασης (διπλωπία, θόλωση της όρασης) ενώ αν πλήττονται οι αισθητικοί νευρώνες τότε θα εμφανίζονται διαταραχές αισθητικότητας, ακράτεια, απώλεια σεξουαλικότητας. Ενδέχεται να συνυπάρχουν και σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές, κατάθλιψη, προβλήματα μνήμης, σημαμαντική κόπωση, καταδεικνύοντας τη σοβαρή επίπτωση της πάθησης στην ποιότητα ζωής.
Η γνωστική εξασθένηση σε άτομα με Πολλαπλή Σκλήρυνση κυμαίνεται από 43% ως 70%. Οι έρευνες δείχνουν τα γνωστικά ελλείμματα εμφανίζονται νωρίς στην πορεία της ασθένειας και είναι ανεξάρτητα από τις σωματικές δυσκολίες. Οι λειτουργίες οι οποίες πλήττονται περισσότερο είναι η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών, η εργαζόμενη μνήμη και η επεισοδιακή μνήμη. Συχνά, επηρεάζονται και οι γλωσσικές ικανότητες κυρίως ως προς την ικανότητα εύρεσης της κατάλληλης λέξης, ωστόσο σπάνια συναντούμε αφασικού και απραξικού τύπου ελλείμματα. Οι ασθενείς με γνωστικές δυσκολίες έχουν παράλληλα και ελλείμματα στην κοινωνική λειτουργικότητα και είναι πιο πιθανόν να είναι άνεργοι.
Πρόγνωση και Αντιμετώπιση
Δεδομένου ότι η φαρμακολογικές θεραπείες συχνά δεν έχουν άμεσο αποτέλεσμα στην γνωστική λειτουργία των ασθενών με ΠΣ, πολλοί ερευνητές άρχισαν να διερευνούν εναλλακτικές προτάσεις. Προς αυτή τη κατεύθυνση, τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε η δημιουργία και εφαρμογή προγραμμάτων νευροψυχολογικής αποκατάστασης στοχευμένα για την ΠΣ. Αυτά τα προγράμματα βασίζονται στις ιδέες της νευροευπλαστότητας, δηλαδή της ικανότητάς του εγκεφάλου να αλλάζει τη δομή και τη λειτουργία του, να αναδιοργανώνεται δημιουργώντας νέα νευρωνικά δίκτυα και νέες νευρωνικές συνδέσεις ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Διεύθυνση
|
|
